Skip to content
kujurdeepti.in
kujurdeepti.in

Follow your Dreams

  • Home
  • About Us
  • Historical/Mysterious Places & Stories
  • Book summary & Biography (Hindi)
  • The Indian Tribes
  • Historical Facts
  • Education System ( Science & Technology )
  • History [World,Indian,Chhattisgarh]
  • Contact us
  • Privacy Policy
    • Posts
kujurdeepti.in

Follow your Dreams

गुप्तोत्तर काल में विदेशी आक्रमण|अरबी एवं तुर्कआक्रमण

Posted on March 3, 2023March 3, 2023 By Deepti

7वीं शताब्दी – 7 वीं शताब्दी के प्रथम दशक में मोहम्मद पैगम्बर के द्वारा इस्लाम धर्म की शुरुवात की गई। इस्लाम की शुरुवात इन्होने मक्का से की। 622 ईसवी में पैगम्बर मोहम्मद मक्का से मदीना आ गए एवं यहाँ हिजरी संवत की शुरुवात की।

Contents-

1.भारत में अरबी आक्रमण
2.भारत में तुर्क आक्रमण
(i).मोहम्मद गजनवी ( प्रथम शासक )
(ii). मोहम्मद गौरी ( द्वितीय शासक )

1.भारत में अरबी आक्रमण –

712 ईस्वी में अरबी शासक मोहम्मद बिन कासिम ने भारत पर आक्रमण किया।

* भारत के तक्षशिला प्रान्त के दाहिर के शासक पर आक्रमण किया।

* परन्तु इसने भारत में स्थाई रूप से शासन नहीं किया तथा वापस लौट गया।

* भारत में प्रथम अरबी आक्रमण – मोहम्मद बिन कासिम

2.भारत में तुर्क आक्रमण –

(i).मोहम्मद गजनवी ( प्रथम शासक ) मृत्यु 1030 –

* पहला शासक जिसने ‘सुल्तान’ की पदवी धारण की।

* इसने हिन्दुओं का कत्लेआम किया तथा मूर्तिओं को भांग कर ‘बुतशिकन एवं गाजी’ की उपाधि धारण की।

* यह गजनी ( तुर्क से ईरान के बीच का क्षेत्र ) का शासक था।

* यह प्रथम तुर्क था, जिसने भारत पर आक्रमण किया।

* 1000 से 1026-27 ईस्वी के मध्य 17 बार भारत पर आक्रमण किया।

* आक्रमण का कारण – (1) धन लूटना एवं, ( 2 ) इस्लाम धर्म का प्रचार

* भारत पर प्रथम आक्रमण 1000 में जयपाल के विरुद्ध किया।

* 1008 ईस्वी में महमूद ने छठे आक्रमण में आनंदपाल को वायेहिन्द के युद्ध में परास्त किया।

* इसने नमरकोट स्तिथ प्रसिद्ध ‘ज्वाला मंदिर’ को लूटा।

* 16 वां आक्रमण 1025 ईस्वी में सोमनाथ मंदिर पर किया।

* 17 वां और अंतिम आक्रमण 1026 ईस्वी में राजस्थान के खोखर जाती के विरुद्ध लड़ा।

* इनके साथ दो साहित्यकार भारत आये –

( 1 ) अलबरूनी – ‘तहक़ीक़-ए-हिन्द’

* 11 वीं शताब्दी में भारत आया, वह संस्कृत का विद्वान था।

( 2 ) फिरदौसी – शाहनामा (Book of king ) .

(ii).मोहम्मद गौरी ( द्वितीय शासक ) – 1206 ईस्वी

* यह दूसरा तुर्क था। जिसने भारत पर आक्रमण किया।

* यह भी गजनी का शासक था।

* यह शहाबुद्धीन मुहम्मद या मुईजुद्धीन मुहम्मद बिन साम के नाम से जाना जाता था।

* उद्देश्य – धर्म प्रचार व धन लूटना।

* इसने 1175 में प्रथम बार भारत पर आक्रमण किया। ( जाटों के विरुद्ध )

* 1178 ईस्वी में सोलंकी शासक मूलराज द्वितीय से पराजित हुआ।

* 1191 में तराईन का प्रथम युद्ध लड़ा था – मोहम्मद गौरी विरुद्ध पृथ्वीराज चौहान, इसमें पृथ्वीराज चौहान विजयी हुए।

* 1192 ईस्वी में तराईन का द्वितीय युद्ध हुआ – इस युद्ध में मोहम्मद गौरी विजयी हुआ ( मोहम्मद गौरी और पृथ्वीराज चौहान के बीच ) . इसी युद्ध से भारत में मुस्लिम शक्ति की स्थापना हुई।

* 1194 ईस्वी में चंदावर का युद्ध लड़ा – मुहम्मद गौरी विजयी ( मुहम्मद गौरी विरुद्ध जयचंद्र ) जयचंद्र पृथ्वीराज चौहान का सेनापति था।

* चंदावर युद्ध के पश्चात् मोहम्मद गौरी ने भारत का शासन कुतुबुद्धीन एबक को सौंपकर गजनी वापस चला गया।

* मुहम्मद गौरी का अंतिम अभियान पंजाब के खोखर जाती के विरुद्ध था।

* गौरी ने प्रत्यक्ष शासन नहीं किया, उसने गुलाम नियुक्त किये –

1) कुतुबुद्धीन एबक ( दिल्ली )

2) बख्तियार खिलजी ( बंगाल )

3) कुवाया ( सिंध )

4) यालदोस ( गजनी )

* गौरी ने सिक्कों में लक्ष्मी माता की तस्वीर जारी की।

* इसी के साथ मोईनुद्धीन चिश्ती भी भारत आया।

* 1206 ईस्वी में मोहम्मद गौरी के मृत्यु के पश्चात् उसका गवर्नर कुतुबुद्धीन एबक दिल्ली का शासक बना, चूंकि एबक मोहम्मद गौरी का गुलाम था। अतः एबक के वंश को गुलाम वंश कहा गया।

Note- ये सभी जानकारियाँ(Information) इंटरनेट(Internet) एवं किताब ( Book) से ली गईं हैं, अगर कोइ जानकारी गलत लगे तो आप हमें कमेंट(Comment) कर सकते हैं,हम इसे अपडेट करते रहेंगे। आपको हमारी आर्टिकल अच्छी लगती हैं तो आगे भी पड़ते रहें और इसे शेयर(share) करें।

History [World,Indian,Chhattisgarh]

Post navigation

Previous post
Next post

Related Posts

List of Books & Authors In Ancient To Medieval|प्राचीन काल से लेकर पूर्व मध्यकाल तक प्रमुख ग्रन्थ एवं उनके लेखक

Posted on May 7, 2023August 10, 2024

प्रमुख ग्रंथ लेखक 1.अष्टाध्यायी पाणिनी 2.रामायण वाल्मिकी 3.महाभारत वेदव्यास 4.अर्थशास्त्र चाणक्य 5.इंडिका मेगास्थिनीज 6.पंचतंत्र विष्णु शर्मा 7.महाभाष्य पतंजलि 8.माध्यमिक सूत्र नागार्जुन 9.बुद्ध चरित अश्वघोष 10.स्वप्नवासवदाता भास 11.कामसूत्र वात्स्यायन 12.कुमारसम्भव कालिदास 13.अभिज्ञान शकुंतलम कालिदास 14.विक्रमोर्वशीयम कालिदास 15.मेघदूत कालिदास 16.रघुवरं कालिदास 17.मालविकाअग्निमित्र्म कालिदास 18.महाविभाषाशास्त्र वसुमित्र 19.मृच्छकटिकम शूद्रक 20.सूर्य सिद्धांत आर्यभट्ट 21.वृहतसंहिता वाराहमिहिर…

Read More

प्राचीन भारत में विदेशी आक्रमण|फ़ारसी, यूनानी( सिकंदर ), बैक्ट्रियन ( यवन ), पार्थियन ( पहलव ), सीथियन ( शक ), यू -ची ( कुषाण ), कनिष्क

Posted on February 2, 2023February 2, 2023

1.भारत में ईरानी ( फ़ारसी ) आक्रमण2.बैक्ट्रियन ( यवन ) आक्रमण3.यूनानी आक्रमण4.पार्थियन ( पहलव ) आक्रमण 5.सीथियन ( शक ) आक्रमण 6.यू -ची ( कुषाण ) आक्रमण7. हूण

Read More

सिंधु घाटी सभ्यता हड़प्पा|Indus Valley civilization( Harappa )

Posted on November 25, 2022July 18, 2024

1- हड़प्पा पाकिस्तान 2- मोहनजोदड़ो पाकिस्तान 3- चन्हूदड़ो पाकिस्तान 4- कालीबंगा राजस्थान 5- बनवाली हरियाणा 6- धोलावीरा गुजरात 7- लोथल गुजरात अन्य नगर- 8- रंगपुर 9- सुतकोतड़ा 10- रोपड़ गुजरात गुजरात पंजाब

Read More

Leave a Reply Cancel reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

Recent Posts

  • Sambhal masjid ka sach|संभल मस्जिद का सच?
  • Babur aor Baburi masjid ke mithak|बाबर और बाबरी मस्जिद के मिथक|क्या कहता है इतिहास?
  • Bhartiy itihaas mein mahilaon se hinsa| भारतीय इतिहास में महिलाओं से हिंसा|Violence against women
  • PRACHIN BHARAT MEIN UCHCH SHIKSHA|प्राचीन भारत में उच्च शिक्षा| HIGHER EDUCATION
  • Concept Of Teaching in Hindi|meaning of Teaching|शिक्षण की अवधारणा|अर्थ, प्रकृति, उद्देश्य, विशेषताएं और आधारभूत आवश्यकताएं

Recent Comments

  • PRACHIN BHARAT MEIN UCHCH SHIKSHA|प्राचीन भारत में उच्च शिक्षा| HIGHER EDUCATION - kujurdeepti.in on Did Bakhtiyar khilji burnt and destroy Nalanda University?|क्या बख्तियार खिलजी ने नालंदा विश्वविधालय को जलाकर नष्ट किया था?
  • What is Pitar Tradition?[Tribal Culture]|पितर परम्परा क्या है?[आदिवासी संस्कृति] - kujurdeepti.in on The Indian Tribes||Classification of indian Trribes भारतीय जनजातियां|भारतीय जनजातियों का वर्गीकरण
  • Computer Architecture in Hindi|कंप्यूटर की संरचना - kujurdeepti.in on what is Computer?|कंप्यूटर क्या है?|परिभाषा, प्रकार, इतिहास, उपयोग, लाभ और हानि
  • what is Computer?|कंप्यूटर क्या है?|परिभाषा, प्रकार, इतिहास, उपयोग, लाभ और हानि - kujurdeepti.in on Computer Architecture in Hindi|कंप्यूटर की संरचना
  • ISRO ke baare mein poori jankaari|इसरो के बारे में पूरी जानकारी हिंदी में - kujurdeepti.in on Gaganyaan Mission (ISRO) In Hindi|गगनयान मिशन की पूरी जानकारी

Archives

  • March 2025
  • February 2025
  • January 2025
  • September 2024
  • August 2024
  • July 2024
  • September 2023
  • July 2023
  • May 2023
  • April 2023
  • March 2023
  • February 2023
  • January 2023
  • December 2022
  • November 2022

Categories

  • Book summary & Biography (Hindi)
  • Education System ( Science & Technology )
  • Historical Facts
  • Historical/Mysterious Places & Stories
  • History [World,Indian,Chhattisgarh]
  • The Indian Tribes
  • Uncategorized

Meta

  • Log in
  • Entries feed
  • Comments feed
  • WordPress.org

about us

  • Home
  • About Us
  • About Us
  • Historical/Mysterious Places & Stories
  • Historical Facts
  • Book summary & Biography (Hindi)
  • The Indian Tribes
  • Education System ( Science & Technology )
  • History [World,Indian,Chhattisgarh]
  • Privacy Policy
  • Contact us
  • About Us

connect

  • Employee Portal
  • Customer Portal
  • Offices
  • Know More
©2025 kujurdeepti.in | WordPress Theme by SuperbThemes